جراحی لوزه یا تونسیلکتومی چیست
جراحی لوزه یا تونسیلکتومی، یک روش جراحی است که در آن لوزه‌ها (دو توده لنفاوی در پشت گلو) برداشته می‌شوند. این عمل معمولاً برای درمان مشکلاتی مانند التهاب‌های مزمن، عفونت‌های مکرر یا انسداد راه تنفسی انجام می‌شود.
انواع جراحی لوزه
جراحی خارج کپسولار
در این روش، لوزه‌ها به طور کامل از بافت اطراف خود جدا شده و برداشته می‌شوند. این تکنیک به دلیل برداشتن دقیق‌تر لوزه‌ها و جلوگیری از باقی ماندن بافت لوزه در محل، احتمال عود عفونت یا التهاب را کاهش می‌دهد.
جراحی داخل کپسولار
در این روش، لوزه‌ها به طور کامل برداشته نمی‌شوند و فقط بافت‌های درون کپسول لوزه‌ها خارج می‌شوند. این روش برای بیمارانی که نیاز به برداشتن کامل لوزه‌ها ندارند و تنها بافت‌های آلوده باید حذف شوند، استفاده می‌شود.
آسیب‌ها و مشکلات لوزه
لوزه‌ها ممکن است دچار مشکلات مختلفی شوند، از جمله:
– التهاب لوزه (تونسیلیت): التهاب لوزه‌ها که می‌تواند حاد، مزمن یا عودکننده باشد.
– سنگ لوزه: تجمع مواد مانند سلول‌های مرده، بزاق و غذا درون شکاف‌های لوزه که به سنگ‌های کوچک تبدیل می‌شوند.
– سرطان لوزه: نوعی سرطان که در لوزه‌ها ایجاد می‌شود.
درمان‌های مناسب برای بیماری‌های لوزه
– التهاب لوزه حاد: معمولاً با درمان‌های خانگی و آنتی‌بیوتیک‌ها بهبود می‌یابد.
– التهاب لوزه مزمن و عودکننده: ممکن است نیاز به جراحی برداشت لوزه داشته باشد.
– سنگ لوزه: ممکن است خودشان شل شوند یا توسط پزشک برداشته شوند.
– سرطان لوزه: نیاز به درمان‌های تخصصی مانند جراحی، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی دارد.
بیماری‌های لوزه که نیاز به جراحی دارند
– عفونت‌های مکرر لوزه: هنگامی که لوزه‌ها به طور مکرر ملتهب و عفونی می‌شوند و داروهای آنتی‌بیوتیک به تنهایی موثر نباشند.
– مشکلات تنفسی: در برخی افراد لوزه‌ها آن‌قدر بزرگ می‌شوند که باعث انسداد راه‌های تنفسی، خر و پف شدید یا مشکلات خواب مانند آپنه خواب می‌شوند.
– دشواری در بلع: در مواردی که لوزه‌ها به حدی بزرگ شده‌اند که بلع غذا را مشکل می‌کنند.
– گلودرد مزمن: گاهی اوقات لوزه‌ها باعث ایجاد درد مزمن در گلو می‌شوند و جراحی این مشکل را حل می‌کند.
– عفونت‌های سینوسی مزمن: برخی از افراد مبتلا به عفونت‌های سینوسی مزمن لوزه‌های بزرگ شده دارند که به ادامه عفونت‌ها کمک می‌کند و در این موارد، برداشتن لوزه‌ها به درمان سینوزیت کمک می‌کند.
عوارض جانبی جراحی لوزه
در دوره بهبودی پس از جراحی لوزه، ممکن است برخی عوارض جانبی رخ دهد. این عوارض معمولاً موقتی هستند و با مراقبت‌های مناسب بهبود می‌یابند. در اینجا برخی از عوارض جانبی شایع آورده شده است:
عوارض جانبی شایع
- گلودرد: گلودرد پس از جراحی لوزه طبیعی است و ممکن است چند روز طول بکشد.
- درد گوش: درد گوش به دلیل ارتباط عصبی بین گلو و گوش ممکن است رخ دهد.
- سردرد: سردردهای خفیف ممکن است پس از جراحی تجربه شود.
- تب با درجه پایین: تب خفیف بین ۳۷ تا ۳۸ درجه سانتیگراد ممکن است رخ دهد.
- تورم گلو: تورم خفیف در ناحیه گلو طبیعی است.
- لکه‌های سفید در پشت گلو: لکه‌های سفید رنگی که در محل جراحی ایجاد می‌شوند.
- بوی بد دهان: بوی بد دهان تا چند هفته پس از جراحی ممکن است ادامه داشته باشد.
- خونریزی جزئی: خونریزی‌های جزئی ممکن است رخ دهد، اما باید به دقت تحت نظر باشد.
۹. تهوع و استفراغ: داروهای بیهوشی و مسکن ممکن است در دوره نقاهت اولیه باعث ناراحتی معده شوند.
۱۰. تغییرات رفتاری در کودکان: برخی از کودکان ممکن است پس از جراحی تغییرات موقتی در رفتار یا خلق و خوی خود نشان دهند.
عوارض جانبی نادرتر
- عفونت: علائم عفونت شامل تب بالا، افزایش درد یا چرک در گلو است.
- کم‌آبی بدن: به دلیل درد هنگام بلع، بیماران ممکن است مایعات کافی ننوشند و دچار کم‌آبی شوند.
- جای زخم: بافت اسکار ممکن است در محل جراحی ایجاد شود، اگرچه این معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست.
فرآیند بهبودی پس از جراحی لوزه معمولاً حدود 10 تا 14 روز طول می‌کشد و شامل مراحل و مراقبت‌های مختلفی است. در اینجا چند نکته مهم برای بهبودی بهتر پس از جراحی لوزه آورده شده است:
مراقبت‌های اولیه
- استراحت کافی: پس از جراحی، استراحت کافی بسیار مهم است. فعالیت‌های بدنی شدید را تا 12 تا 14 ساعت پس از جراحی انجام ندهید.
- مصرف داروها: پزشک ممکن است داروهای مختلفی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و مسکن‌ها را تجویز کند. مصرف منظم این داروها به کاهش درد و جلوگیری از عفونت کمک می‌کند.
- رژیم غذایی مناسب: تا 6 ساعت پس از جراحی، نباید چیزی بخورید یا بیاشامید. پس از آن، مصرف مایعات و غذاهای نرم مانند بستنی، شیر سرد، آب ولرم و ژله توصیه می‌شود.
مراقبت‌های روزانه
- شستن دهان: شستن مرتب دهان با سرم شستشو مخصوص توصیه می‌شود.
- استفاده از دستگاه بخور سرد: قرار دادن دستگاه بخور سرد در مجاورت بیمار به بهبود سریع‌تر کمک می‌کند.
- اجتناب از فعالیت‌های بدنی شدید: تا دو هفته پس از جراحی، از انجام فعالیت‌های بدنی شدید و ورزش‌های پرتحرک خودداری کنید.
رژیم غذایی
- مصرف غذاهای نرم و خنک: مصرف بستنی و مایعات خنک به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند.
- اجتناب از غذاهای تند و سفت: مصرف غذاهای تند، ادویه‌دار، ترش و اسیدی مانند آب پرتغال و هر نوع غذای ترد و سفت تا دو هفته پس از جراحی ممنوع است.
نکات و مراقبت‌های بعد از عمل لوزه
- خونریزی و درد: خونریزی‌های گذرا و خفیف پس از جراحی طبیعی است. در صورت خونریزی شدید و مکرر، به پزشک اطلاع دهید.
- چکاپ بعدی: چکاپ بعدی پس از جراحی معمولاً سه هفته پس از تاریخ جراحی انجام می‌شود.
کاهش عوارض جانبی پس از جراحی لوزه
کاهش عوارض جانبی پس از جراحی لوزه نیازمند رعایت توصیه‌های پزشکی و مراقبت‌های مناسب است. در اینجا چند نکته برای کمک به کاهش عوارض جانبی آورده شده است:
- مدیریت درد
– داروهای مسکن: پزشک ممکن است داروهای مسکن تجویز کند. مصرف منظم این داروها به کاهش درد کمک می‌کند.
– کمپرس سرد: استفاده از کمپرس سرد بر روی گردن و گلو می‌تواند به کاهش درد و التهاب کمک کند.
- مراقبت‌های دهانی
– شستشوی دهان: شستن دهان با سرم شستشو مخصوص یا آب نمک ملایم برای جلوگیری از عفونت و تسکین درد مفید است.
– نوشیدن مایعات زیاد: مصرف مایعات به جلوگیری از کم‌آبی بدن و تسکین درد کمک می‌کند.
- تغذیه مناسب
– غذاهای نرم و خنک: مصرف غذاهای نرم و خنک مانند بستنی، ژله و سوپ‌های ملایم باعث کاهش تحریک و تسکین درد می‌شود.
– اجتناب از غذاهای تند و سفت: تا دو هفته پس از جراحی، از مصرف غذاهای تند، سفت و ادویه‌دار خودداری کنید.
- استراحت کافی
– اجتناب از فعالیت‌های بدنی شدید**: تا دو هفته پس از جراحی از انجام فعالیت‌های بدنی شدید و ورزش‌های پرتحرک خودداری کنید.
– استراحت کافی: استراحت کافی و خواب مناسب برای بهبودی سریع‌تر بسیار مهم است.
- استفاده از بخور سرد
– بخور سرد: استفاده از دستگاه بخور سرد در اتاق خواب می‌تواند به کاهش تورم و تسهیل تنفس کمک کند.
- پیروی از توصیه‌های پزشک
– مصرف داروهای تجویز شده: داروهای آنتی‌بیوتیک و مسکن‌ها را بر اساس دستور پزشک مصرف کنید.
– مراجعه به پزشک: برای چکاپ‌های بعدی به موقع به پزشک مراجعه کنید و هرگونه عارضه یا مشکل را به پزشک اطلاع دهید.
