رژیم غذایی بعد از جراحی شکم و پهلو

جراحی های زیبایی شکم و پهلو مثل ابدومینوپلاستی و لیپوساکشن، برای اصلاح فرم بدن و بهبود اعتمادبه نفس انجام می شوند. اما دوران نقاهت بعد از این عمل ها نیاز به مراقبت های خاصی دارد تا نتایج نهایی ایده آل و بدون عوارض باشد. یکی از مهم ترین این مراقبت ها، رعایت یک رژیم غذایی مناسب است. تغذیه صحیح نه تنها به تسریع روند بهبودی کمک می کند، بلکه التهاب را کاهش می دهد، از بروز یبوست و مشکلات گوارشی جلوگیری می کند و انرژی کافی برای ترمیم بافت ها را فراهم می کند.

اهمیت تغذیه در دوران نقاهت بعد از جراحی

بعد از انجام جراحی شکم و پهلو، بدن با یک زخم وسیع مواجه است که نیاز به ترمیم سریع و مؤثر دارد. در این زمان، متابولیسم بدن افزایش می یابد و نیاز به انرژی و مواد مغذی بیشتر از حالت عادی خواهد بود. تغذیه ی اصولی باعث می شود سلول های بدن سریع تر بازسازی شوند و ایمنی بدن بالا برود. در غیر این صورت، کمبود مواد مغذی ممکن است باعث ضعف، خستگی شدید، دیر بهبود یافتن زخم ها و حتی عفونت شود. همچنین، نوع تغذیه در دوران نقاهت تأثیر مستقیمی بر فرم نهایی بدن بعد از جراحی دارد. درواقع اگر رژیم غذایی در این دوره به درستی رعایت نشود، تورم طولانی مدت، عدم فرم گیری درست پوست و حتی برگشت بخشی از چربی های تخلیه شده، محتمل خواهد بود.

رژیم غذایی روزهای اول بعد از جراحی

در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول پس از جراحی، باید رژیم غذایی بسیار سبک و مایع باشد. دلیل این موضوع، اثرات داروهای بیهوشی و کاهش فعالیت گوارش است. بیمار در این مرحله نباید به معده فشار وارد کند و باید فقط مایعات شفاف مصرف کند. آب، دمنوش های ملایم مثل بابونه و نعناع، آبگوشت یا سوپ کاملاً صاف شده بدون روغن، آب میوه های طبیعی بدون پالپ و آب نارگیل از بهترین گزینه ها هستند. این مایعات علاوه بر تأمین آب و الکترولیت های بدن، باعث حفظ تعادل قند خون و پیشگیری از افت فشار می شوند. مصرف کم و مکرر این مایعات، از تهوع و استفراغ احتمالی جلوگیری می کند. همچنین در این روزها، بیمار باید از مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین و نوشیدنی های گازدار خودداری کند، زیرا این موارد می توانند معده را تحریک کنند.

تغذیه در هفته اول: از مایعات به غذاهای نرم

بعد از دو تا سه روز اول، بدن به تدریج آمادگی پذیرش مواد غذایی نرم را پیدا می کند. در هفته اول پس از جراحی، باید به تدریج غذاهای نیمه جامد و نرم را به رژیم غذایی اضافه کرد. در این دوره، سوپ های سبزیجات بدون روغن و کم نمک، پوره های ساده سبزیجات مثل کدو، هویج یا سیب زمینی، ماست کم چرب و صاف، تخم مرغ آب پز نرم و پوره ی میوه های ملایم مثل موز یا سیب، انتخاب های بسیار مناسبی هستند. این غذاها، بافتی نرم و قابل هضم دارند و انرژی و مواد مغذی لازم برای ترمیم زخم ها را تأمین می کنند. در این مرحله باید از غذاهای پرادویه، غذاهای سرخ کرده و چرب و غذاهای کنسروی و فرآوری شده پرهیز شود، زیرا این غذاها باعث التهاب و کند شدن بهبودی می شوند.

مصرف پروتئین باکیفیت مثل تخم مرغ و ماست، در این دوره به ساخت کلاژن و ترمیم بافت های آسیب دیده کمک زیادی می کند. نوشیدن آب کافی و مصرف دمنوش های ضدالتهاب مانند زنجبیل و نعناع نیز در کاهش تورم و تسکین درد نقش بسزایی دارند.

تغذیه هفته دوم: بازگشت تدریجی به غذاهای معمول

هفته دوم دوران نقاهت، زمانی است که بدن تا حدی قوی تر شده و بیمار می تواند به تدریج غذاهای معمولی و کم چرب را به رژیم خود اضافه کند. در این هفته، می توان غذاهای جامد ساده را در حجم کم و دفعات زیاد مصرف کرد. گوشت های کم چرب مثل مرغ یا ماهی بخارپز یا کبابی (بدون چربی اضافی)، برنج سفید ساده یا برنج قهوه ای، سبزیجات پخته شده و نرم مثل اسفناج یا لوبیا سبز، و غلات سبوس دار از غذاهای مفید در این دوره هستند. این غذاها علاوه بر انرژی کافی، مواد معدنی و ویتامین های حیاتی برای بازسازی بافت ها را تأمین می کنند.

در هفته دوم، همچنان باید از مصرف غذاهای شور و پرنمک و همچنین قندهای ساده (مثل شیرینی ها و نوشابه ها) پرهیز کرد، زیرا این غذاها می توانند باعث احتباس آب در بافت ها و افزایش ورم شوند. به جای آن، خوردن میوه های تازه مانند توت فرنگی، هندوانه یا پرتقال که سرشار از آنتی اکسیدان هستند، می تواند به کاهش التهاب و بهبود سریع تر زخم ها کمک کند.

نقش پروتئین در بازسازی و ترمیم

پروتئین یکی از مهم ترین اجزای رژیم غذایی پس از جراحی است. بدن برای تولید سلول های جدید و بازسازی زخم ها، به پروتئین نیاز دارد. کمبود پروتئین می تواند منجر به دیرتر بهبود یافتن زخم ها و حتی افزایش خطر عفونت شود. بنابراین، مصرف منابع پروتئینی مثل گوشت بدون چربی، مرغ، ماهی، تخم مرغ، ماست، پنیر کم چرب و حبوبات در وعده های غذایی روزانه باید جدی گرفته شود. اگر بیمار به دلایلی مثل تهوع یا بی اشتهایی نمی تواند پروتئین کافی از غذا دریافت کند، می تواند با نظر پزشک از مکمل های پروتئینی استفاده کند.

نقش ویتامین ها و مواد معدنی

ویتامین های A، C، و E و مواد معدنی مثل روی و آهن در روند بهبود زخم ها و تقویت سیستم ایمنی بدن اهمیت زیادی دارند. ویتامین C، موجود در مرکبات، فلفل دلمه ای و کیوی، به تولید کلاژن و ترمیم پوست کمک می کند. ویتامین A در هویج، کدو تنبل و جگر وجود دارد و نقش مهمی در بازسازی سلول ها دارد. ویتامین E با خاصیت آنتی اکسیدانی خود، از تخریب سلول ها جلوگیری می کند و در آجیل، دانه ها و آووکادو یافت می شود. روی، موجود در گوشت قرمز، مغزها و حبوبات، به تقویت ایمنی و بازسازی پوست کمک می کند. آهن نیز برای جلوگیری از کم خونی و افزایش انرژی بدن حیاتی است.

پیشگیری از یبوست بعد از جراحی

یکی از مشکلات شایع بعد از جراحی های زیبایی، یبوست است. بی تحرکی بعد از عمل و مصرف داروهای مسکن می تواند باعث کند شدن حرکات روده شود. یبوست علاوه بر ایجاد ناراحتی، ممکن است فشار به زخم ها و ناحیه جراحی وارد کند و روند بهبودی را مختل کند. برای جلوگیری از این مشکل، مصرف فیبرهای محلول مانند سبزیجات پخته، میوه های نرم و غلات سبوس دار ضروری است. نوشیدن آب به مقدار کافی (حداقل ۸ لیوان در روز) و پیاده روی سبک بعد از تأیید پزشک، نقش کلیدی در جلوگیری از یبوست دارند.

غذاهایی که باید به طور کامل پرهیز شوند

در دوران نقاهت پس از جراحی، بعضی از غذاها باید به طور کامل حذف شوند. غذاهای فرآوری شده و کنسروی به علت داشتن نمک و مواد نگهدارنده زیاد، باعث افزایش ورم و التهاب می شوند. غذاهای چرب و سرخ شده و سس های پرچرب نیز به علت فشار روی دستگاه گوارش و افزایش سطح چربی خون، برای این دوره مناسب نیستند. نوشیدنی های گازدار و الکلی نیز می توانند باعث نفخ و اختلال در روند ترمیم شوند. شیرینی ها و قندهای ساده، علاوه بر ایجاد نوسانات قند خون، تورم را بیشتر می کنند و بهتر است به طور کامل کنار گذاشته شوند.

اهمیت هیدراتاسیون (مصرف مایعات کافی)

نوشیدن آب کافی و مایعات سالم، یکی از ساده ترین اما مهم ترین نکات رژیم غذایی در این دوره است. آب نه تنها برای دفع سموم و تسهیل عملکرد کلیه ها ضروری است، بلکه به حفظ خاصیت ارتجاعی پوست و کاهش تورم نیز کمک می کند. علاوه بر آب، مصرف آب میوه های طبیعی بدون شکر و دمنوش های ضدالتهاب مثل بابونه، گل گاوزبان و زنجبیل، انتخاب های خوبی هستند. اما باید دقت داشت که این نوشیدنی ها نباید جایگزین آب شوند، بلکه مکملی برای حفظ رطوبت بدن باشند.

بازگشت تدریجی به رژیم غذایی معمول

حدود سه تا چهار هفته پس از جراحی، بیمار می تواند به تدریج به رژیم غذایی معمول خود بازگردد. البته این بازگشت باید تدریجی باشد و هر نوع غذا جدید به صورت آهسته و با در نظر گرفتن واکنش بدن وارد رژیم غذایی شود. در این مرحله، بیمار باید همچنان مصرف چربی های سالم مثل روغن زیتون و آووکادو را در اولویت قرار دهد و از مصرف غذاهای ناسالم خودداری کند. رژیم غذایی متعادل و متنوع، شامل همه گروه های غذایی (پروتئین ها، کربوهیدرات ها، چربی های سالم، ویتامین ها و مواد معدنی) بهترین راه برای حفظ نتایج جراحی و رسیدن به فرم بدن ایده آل است.

سخن پایانی در رابطه با رعایت رژیم غذایی بعد جراحی شکم و پهلو

تغذیه مناسب بعد از جراحی شکم و پهلو، به اندازه خود عمل جراحی در موفقیت نهایی اهمیت دارد. رعایت یک رژیم غذایی سبک در روزهای اول، سپس مصرف غذاهای نرم و سرشار از پروتئین و ویتامین در هفته اول و دوم، و نهایتاً بازگشت تدریجی و هوشمندانه به رژیم غذایی معمول، مسیر بهبودی را هموار می کند. همچنین مصرف کافی آب، پرهیز از غذاهای مضر و تقویت سیستم ایمنی، در کاهش ورم و جلوگیری از عوارض نقشی حیاتی دارند.

اگر قصد انجام این نوع جراحی ها را دارید یا در دوران نقاهت به سر می برید، حتماً با پزشک یا مشاور تغذیه خود مشورت کنید تا رژیم غذایی شخصی سازی شده ای برای شرایط شما تهیه شود. مشاوران ما در کلینیک دکترلند آماده پاسخ گویی و راهنمایی در این زمینه هستند. همین حالا با تیم مشاوره دکترلند تماس بگیرید.