جراحی لوزه یا تنسیلکتومی یکی از رایج ترین عمل های جراحی در کودکان و بزرگسالان است که معمولاً به دلیل عفونت های مکرر لوزه، بزرگی بیش ازحد آن ها یا اختلال در تنفس انجام می شود. با وجود اینکه این جراحی اغلب بدون مشکل خاصی انجام می شود، اما مانند هر عمل جراحی دیگری، می تواند عوارضی در کوتاه مدت یا بلندمدت برای بیمار به همراه داشته باشد. شناخت این عوارض به بیماران کمک می کند تا تصمیم آگاهانه تری برای انجام این جراحی بگیرند و در صورت لزوم، مراقبت های لازم را انجام دهند.
عوارض کوتاه مدت جراحی لوزه
درد و ناراحتی در گلو
شایع ترین عارضه پس از جراحی لوزه، احساس درد در ناحیه گلوست که ممکن است تا دو هفته ادامه داشته باشد. این درد معمولاً در هنگام بلعیدن غذا یا حتی نوشیدن مایعات شدت می گیرد. گاهی درد به گوش ها نیز سرایت می کند که به خاطر اشتراک عصب های ناحیه گلو و گوش است. استفاده از مسکن ها و تغذیه ی نرم می تواند به کاهش این درد کمک کند.
خونریزی پس از جراحی لوزه
خونریزی یکی از نگرانی های مهم در دوران پس از عمل است. خونریزی اولیه ممکن است در همان ساعات ابتدایی بعد از جراحی رخ دهد. نوع دوم، که به آن خونریزی ثانویه گفته می شود، معمولاً بین روز پنجم تا دهم اتفاق می افتد؛ زمانی که بافت لوزه در حال ترمیم است و دلمه ها جدا می شوند. در صورت مشاهده خونریزی شدید، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.
تهوع و استفراغ
در ساعات اولیه بعد از عمل، برخی بیماران دچار تهوع یا استفراغ می شوند که معمولاً به دلیل تأثیر داروهای بیهوشی یا بلع خون است. این حالت ها معمولاً کوتاه مدت هستند و طی یک روز برطرف می شوند. نوشیدن آب خنک و استراحت کافی می تواند به بهبود این وضعیت کمک کند.
تب خفیف
بالا رفتن دمای بدن تا حدود ۳۸ درجه ی سانتی گراد پس از جراحی امری طبیعی است و معمولاً نشانه ی عفونت نیست. این تب خفیف معمولاً با مصرف مایعات فراوان، استراحت و استفاده از داروهای تب بر برطرف می شود. اما اگر تب بالا و ماندگار باشد، ممکن است نیاز به بررسی مجدد از سوی پزشک باشد.
سختی در غذا خوردن و بلع
بسیاری از بیماران در روزهای نخست پس از عمل، دچار بی میلی به غذا و مشکل در بلع می شوند. دلیل این موضوع، درد گلو و زخم ناشی از جراحی است. بهتر است در این دوره از غذاهای نرم و خنک مانند سوپ، پوره، بستنی و ماست استفاده شود تا هم تغذیه ی کافی فراهم شود و هم به ناحیه جراحی فشار نیاید.
بوی بد دهان
پس از جراحی، معمولاً بویی ناخوشایند از دهان بیمار به مشام می رسد که مربوط به زخم باز در ناحیه گلو و دلمه های در حال ترمیم است. این بوی بد موقتی است و با شست وشوی منظم دهان با آب نمک رقیق یا دهان شویه های تجویز شده کاهش می یابد.
عوارض بلندمدت جراحی لوزه
تغییر صدا یا طنین گفتار
برخی بیماران پس از بهبودی کامل، متوجه تغییر در صدا یا نحوه ی طنین گفتار خود می شوند. این تغییرات معمولاً ناشی از حذف لوزه هایی است که پیش از این، در تنظیم جریان هوا و رزونانس صدا نقش داشتند. هرچند در بیشتر موارد، این تغییرات جزئی و موقتی اند، ولی در مواردی نادر ممکن است پایدار باقی بمانند.
خشکی گلو و کاهش رطوبت دهان
با برداشتن لوزه ها، گاهی احساس خشکی مزمن در گلو گزارش می شود. لوزه ها نقش جزئی در مرطوب نگه داشتن فضای حلق دارند، و حذف آن ها ممکن است این تعادل را مختل کند. نوشیدن آب کافی، استفاده از دستگاه بخور و مرطوب نگه داشتن فضا می تواند تا حدی این عارضه را کاهش دهد.
بازگشت یا پایداری عفونت ها
هرچند یکی از اهداف اصلی جراحی لوزه، کاهش عفونت های مکرر گلوست، اما در مواردی نادر، عفونت ها به شکل دیگری بازمی گردند یا به سایر بخش های دستگاه تنفس منتقل می شوند. این اتفاق بیشتر در افرادی رخ می دهد که علت اصلی عفونت، سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری های زمینه ای بوده است.
آلرژی های جدید یا تشدید حساسیت ها
برخی مطالعات، احتمال افزایش حساسیت های تنفسی یا بروز آلرژی های جدید را پس از جراحی لوزه مطرح کرده اند. هرچند هنوز توافق علمی کاملی در این زمینه وجود ندارد، ولی به نظر می رسد که سیستم ایمنی بدن پس از این جراحی ممکن است به طور موقت دچار تغییراتی شود که احتمال بروز واکنش های آلرژیک را افزایش می دهد.
مشکلات خواب (در موارد نادر)
در برخی بیماران، به ویژه کودکان، پس از برداشتن لوزه ها ممکن است اختلالاتی در خواب یا خروپف ایجاد شود. این موضوع اغلب به دلیل تغییر در فضای حلق یا کاهش توانایی فیلترکردن ذرات هوا توسط لوزه هاست. البته در بیشتر موارد، جراحی لوزه باعث بهبود تنفس شبانه می شود، نه اختلال آن.
تاثیر بر سیستم ایمنی (بحث برانگیز)
لوزه ها بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند که در دوران کودکی بیشترین فعالیت را دارند. حذف آن ها ممکن است نگرانی هایی در مورد تضعیف ایمنی بدن ایجاد کند. البته پژوهش های گسترده ای نشان داده اند که بدن انسان توانایی جبران این حذف را دارد و سیستم ایمنی در درازمدت دچار اختلال قابل توجه نمی شود. با این حال، در برخی افراد، کاهش جزئی در مقاومت به عفونت های تنفسی گزارش شده است.
سخن پایانی در این حوزه
جراحی لوزه اگرچه یکی از ساده ترین و رایج ترین جراحی های گوش و حلق و بینی است، اما بدون عارضه نیست. بیشتر عوارض آن کوتاه مدت و قابل کنترل هستند، ولی در برخی موارد، عوارضی در بلندمدت نیز گزارش می شود. آگاهی از این موارد به بیماران و خانواده ها کمک می کند تا با آمادگی بیشتری وارد فرآیند درمان شوند و در صورت مشاهده ی نشانه های نگران کننده، اقدامات لازم را به موقع انجام دهند.
اگر شما یا فرزندتان نیاز به بررسی های تخصصی درباره لوزه یا تصمیم گیری برای جراحی دارید، مشاوره با پزشک متخصص گوش و حلق و بینی می تواند مسیر درمانی شما را روشن تر کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر میتوانید با تیم مشاوران ما تماس بگیرید.
